„Dla wszystkich starczy miejsca pod wielkim dachem nieba”- Edyta Wierzbińska

Człowiek jest istotą społeczną, ponieważ żyje wśród ludzi i jest od nich zależny. Nikt nie chce być sam. Już od momentu narodzin dziecko obcuje z matką, ojcem z rodziną. Jego prawidłowy rozwój kształtuje w dużej mierze środowisko, w którym przebywa. Wchodząc w ten świat zaczynamy nasze życie od grupy, którą stanowią dwie lub więcej osób przebywających w tym samym miejscu, w tym samym czasie.

Pierwszą taką grupą jest, grupa przedszkolna, czyli zespół skupiający w tym przypadku dzieci, w tym samym wieku, których celem jest doskonalenie wielu kluczowych kompetencji społeczno-emocjonalnych. Kompetencje społeczne w przedszkolu dotyczą następujących umiejętności dziecka: -Przejawia poczucie własnej wartości jako osoby, wyraża szacunek wobec innych osób i przestrzegając tych wartości, nawiązuje relacje rówieśnicze. -Odczuwa i wyjaśnia swoją przynależność do rodziny, narodu, grupy przedszkolnej, grupy chłopców, grupy dziewczynek oraz innych grup np. grupy teatralnej, grupy sportowej.- Posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem. -Używa zwrotów grzecznościowych podczas powitania, pożegnania, sytuacji wymagającej przeproszenia i przyjęcia konsekwencji swojego zachowania -Ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku – Nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życzliwość okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość -Respektuje swoje prawa i obowiązki swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich indywidualne potrzeby – Obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe -Komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty werbalne i pozawerbalne; wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec innego dziecka, grupy

W swoim scenariuszu chciałabym skupić się na kompetencjach społecznych. Mój wybór pokierowany był spostrzeżeniem, zaobserwowanym podczas przeprowadzenia w grupie 6-latków diagnozy gotowości szkolnej. Wśród wielu poleceń, znalazło się zadanie, którego celem było podanie znaczenia emotikon przedstawiających różnorodne znaki m.in. zakazu pływania, ścieżki rowerowej oraz laski osoby niewidomej. Ten ostatni obrazek sprawiał dzieciom największą trudność. Żadne z dzieci nie znało jego znaczenia, dlatego sygnałem dla nas nauczycieli jak i wszystkich osób dorosłych jest przedstawienie problemu niepełnosprawności, począwszy już od dzieci w wieku przedszkolnym.

Swoje działania chciałabym poprowadzić dwuetapowo, rozpoczynając od zajęć wprowadzających w tematykę szacunku i tolerancji, wobec samych siebie, co gwarantuje również Konwencja Praw Dziecka. Podczas realizowanych cyklów zajęć, dzieci poznają najważniejsze prawa oraz starają się stosować je w życiu codziennym;

*prawo do szacunku, godności osobistej i tajemnicy,

*prawo do swobody myśli i wyrażania poglądów,

*prawo do bycia sobą,

*prawo do tożsamości,

*prawo do wyrażania emocji, do niepowodzeń i łez,

*prawo do upadku,

* prawo do radości

*prawo do zabawy,

*prawo do niewiedzy,

*prawo do wychowania w rodzinie i kontaktów z rodziną,

*prawo do ochrony przed przemocą fizyczną i psychiczną,

            *prawo do własności;

Następnie zaprosić panią pedagog,  która wprowadzi przedszkolaki w tematykę niepełnosprawności, która pozwoli na poszerzenie tematyki szacunku i tolerancji o osoby niepełnosprawne.

  Scenariusz zajęć dla dzieci 5-6 letnich

„Gdyby wszyscy mieli po cztery jabłka

gdyby wszyscy byli tak silni jak konie

gdyby wszyscy byli jednakowo bezsilni w miłości

gdyby każdy miał to samo

nikt nikomu nie byłby potrzebny”

Jan Twardowski

Temat ogólny: „Dla wszystkich starczy miejsca pod wielkim dachem nieba”

Temat szczegółowy: „Szacunek”

Cel ogólny: – poznaje swoje prawa-prawo do szacunku;

– rozumie, że należy szanować każdego człowieka;

– tworzenie atmosfery wzajemnego zaufania, sprzyjającej otwartemu komunikowaniu o własnych przeżyciach, problemach

– kształtowanie zdolności do empatii oraz umiejętności rozpoznawania i nazywania uczuć własnych i innych ludzi

– budowanie wzajemnego zaufania, poczucia bezpieczeństwa i wsparcia w grupie rówieśniczej

– zbiorowa (jednorodna)

– zespołowa,

– indywidualna

Środki dydaktyczne: opowiadanie M.Musierowicz „Rybka”, liście z bristolu w barwach jesiennych, kłębek włóczki,

 Przebieg zajęcia:

1. „Rybka”- słuchanie opowiadania M.Musierowicz- rozmowa kierowana po wysłuchaniu opowiadania, dzieci zastanawiają się co czuje człowiek, kiedy inni się z nim  nie liczą.

2. „Jesteś moim cieniem” – zabawa naśladowcza. Dzieci dobierają się w pary. Jedno dziecko jest w zabawie człowiekiem, drugie- jego cieniem. Cień naśladuje wszystkie jego ruchy i gesty „człowieka”. Potem następuje zamiana ról.

3. „Szacunek-zawsze i wszędzie”- wspólne wykonanie mapy mentalnej. Nauczyciel przygotowuje liście w kolorach jesieni z wyrazami do globalnego czytania mówiącymi, komu i czemu należy się szacunek(rodzina, środowisko, przyroda, przyjaciele). Kilka liści zostawia pustych, tam zapisuje pomysły dzieci. Kładzie na dywanie napis SZANUJMY. Dzieci kolejno układają liście wokół wyrazu, starając się z pomocą nauczyciela odczytać umieszczone na nich słowa. Gdy wszystko zostanie już ułożone, jeszcze raz odczytują powstałą mapę. Nauczyciel rozpoczyna zdanie, podkreślając literę i: Szanujmy rodzinę i przyjaciół, i kolegów, i…(otoczenie, środowisko, przyrodę, zwierzęta, rośliny).

4. „Zaufaj mi”, dzieci dobierają się w pary, jedno z nich ma zawiązane oczy. Zadaniem dziecka które nie ma zawiązanych oczy jest poprowadzić swojego współpartnera przez tor przeszkód tak, aby nic się po drodze nie stało. Po przejściu następuje zamiana ról.

5. „Nitka naszych emocji”- nauczyciel na dywanie umieszcza kłębek włóczki, od niego odchodzi pajęcza sieć, każde z dzieci siada przy jednej odnodze pajęczęj sieci. Dzieci podnoszą nitkę zwijają ją, ciągnąc do siebie dziecko, które jest na drugim końcu nitki. Pary, które się do siebie przyciągną, mówią o sobie coś miłego, pozytywnego.

6. „Zgadnij o kim mówię?”- gra dydaktyczna. Dzieci siedzą w kręgu na dywanie. Jedno z dzieci opisuje wygląd wybranej przez siebie osoby ( osoba o której mówię ma niebieskie oczy, jasne włosi i jest ubrana w…). Zadaniem grupy jest odgadnięcie, o kim mowa. Należy zwrócić uwagę, by dzieci nie używały zwrotów wartościujących.

8. „Kto mnie woła?”- dzieci stoją w kółku. Wybrane dziecko stoi w środku, ma zawiązane oczy. Ma za zadanie trafić do kolegi, który go zawoła. Dzieci bawią się na zmianę. Po zakończeniu krótkiej zabawy warto zrobić z dziećmi podsumowanie (okazuje się, że mimo, że dziecko idące za głosem nic nie widzi, bezbłędnie trafia do kolegi, który go woła).

9. Zabawa dydaktyczna „Pismo Braille’a”. Dzieci dostają dwie kartki – jedną pustą, drugą zwydrukowanym alfabetem Braille’a. Krótkie objaśnienie jak działa ten alfabet. Dzieci próbują nakłuwać pustą kartkę tak, żeby „napisać” na niej swoje imię alfabetem Braille’a.

10. Zaproszenie do przedszkola pani pedagog z Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 7 w Rzeszowie na zajęcia: omówienie z dziećmi niepełnosprawności jaką jest niedowidzenie, pokazanie białej laski dla osób niewidomych, zorganizowanie toru przeszkód itd.

11. Podziękowanie za przybycie, refleksja wspólnie z dziećmi nad cym co jest dla nas w życiu najcenniejsze i nad tym co mamy.